Annemarie Hartsuiker Psyche 5 jul 2024, 11:31

Leestijd: 4 minuten

9x gedragskenmerken waarvan je niet verwacht dat ze bij een angststoornis horen

Een angststoornis zorgt voor hevige angsten in het dagelijks leven, zonder dat er echt gevaar is. Iemand met een angststoornis maakt zich grote zorgen over dingen en krijgt daarbij symptomen als hartkloppingen, zweten, benauwdheid, geen lucht of misselijkheid. Dit zorgt ervoor dat iemand bepaalde situaties zelfs gaat vermijden.

Je kunt je voorstellen dat de gevolgen van een angststoornis gigantisch zijn. Het beïnvloedt jouw hele leven. Volgens het bevolkingsonderzoek van NEMESIS-3 heeft 15 procent van de volwassen Nederlanders een angststoornis.

Er zijn verschillende angststoornissen zoals een gegeneraliseerde angststoornis, een paniekstoornis, een specifieke fobie of een sociale fobie.

Sociale fobie

Daan (33) had een sociale fobie. “Mijn angst voor sociale situaties was er niet ineens. Het begon met slecht slapen de nacht voordat ik moest werken. Op een gegeven moment sliep ik niet meer, zo bang was ik om de volgende dag onder de mensen te moeten komen. Toen ik daardoor niet meer op mijn werk verscheen, realiseerde ik me dat er iets mis was. Ik raakte mijn baan kwijt.

Op aanraden van mijn familie ben ik naar een psycholoog gegaan en daar werd een sociale angststoornis gediagnosticeerd. Met deze stempel en gesprekken bij de psycholoog was ik alles behalve meteen genezen. Ik kreeg paniekaanvallen in sociale situaties en zat zelfs met kerst liever alleen thuis dan bij een kerstdiner bij familie. Mijn dagen bestonden uit gamen en af en toe een wandeling met mijn moeder. Inmiddels ben ik opgekrabbeld, maar nog steeds vind ik het moeilijk om met groepen mensen om te gaan.”

9x gedragskenmerken die passen bij een angststoornis

Niet iedereen herkent een angststoornis meteen. Soms loop je er jaren mee rond. Volgens psycho-sensorisch therapeut Elle Louise Mc Bride zijn er 9 kenmerken die je toeschrijft aan jouw persoonlijkheid of karakter, maar die ook kunnen betekenen dat er meer aan de hand is.

1. Perfectionisme: streven naar perfectie in álles wat je doet, lijkt positief, maar het kan ook een teken zijn van angst. De angst om fouten te maken of om niet aan hoge verwachtingen te voldoen kan leiden tot constante stress en zelfkritiek.
2. Vermijding: bepaalde situaties of activiteiten structureel vermijden is een coping mechanisme dat zich ontpopt bij angst. Waar het tijdelijk zorgt voor opluchting, kan vermijding er uiteindelijk voor zorgen dat de angst nog meer groeit.
3. Geïrriteerdheid: makkelijk en snel geïrriteerd raken is een teken van gevoelens van angst. Kleine onaangenaamheden kunnen iemand met een angststoornis veel meer beïnvloeden dan dat ze dat bij een ander zouden doen. Ze lokken sterke emotionele reacties uit die het moeilijk maken om kalm te blijven. Deze verhoogde gevoeligheid is vaak een direct gevolg van onderliggende stress en spanning, veroorzaakt door een angststoornis.
4. Uitstelgedrag: taken alsmaar uitstellen en geen verantwoordelijkheid nemen, is niet alleen te wijten aan luiheid, het past ook binnen het plaatje van een angststoornis. Angst om te falen of gevoelens van ongeschiktheid maken het lastiger om ergens aan te beginnen.
5. Overdenken: het herhalen van gedachten of piekeren over gebeurtenissen uit het verleden kan een signaal zijn van angst. Het brein loopt vast in een negatieve spiraal van gedachten, waardoor het moeilijk is om realistisch te blijven.
6. Isolatie: jezelf onttrekken van sociale situaties en iedere vorm van sociaal contact vermijden waar mogelijk kan een manier zijn om sociale angst te managen. Angst voor een oordeel of om voor schut te staan, maakt het moeilijk om in contact te blijven met anderen.
7. Pleasen: constant op zoek gaan naar goedkeuring of waardering van een ander, komt vaak voort uit de angst om afgewezen te worden. Pleasers zijn geneigd om de behoeften van een ander boven die van zichzelf te zetten en dat kan leiden tot een burn-out.
8. Lichamelijke kenmerken: angst heeft niet alleen een grote impact op het brein, lichamelijke symptomen als hoofdpijn, spierpijn, spanning, haaruitval, huidproblemen of problemen met slapen zijn ook een teken van een angststoornis.
9. Extreme zekerheid zoeken: tot slot is het kenmerkend dat mensen die kampen met angst, meer behoefte hebben aan zekerheid. Dit vloeit voort uit een gebrek aan zelfvertrouwen. Ze zijn bang om de verkeerde keuze te maken omdat ze niet op zichzelf durven te vertrouwen.

Herken jij jezelf in deze symptomen? Ga dan het gesprek aan met jouw huisarts en neem jouw klachten serieus.

4 tekenen dat je lijdt aan het depressie-imposter syndroom